Neden Çilingir Sofrası Deriz?

by gezmelerdeyim

Neden Çilingir Sofrası Deriz?

Bazı kelimeler var ki o ülkenin kültürünü anlatır. Pazar kahvaltısı, kahve saati, gece çorbası ya da çilingir sofrası. Aslında basit gibi görünür; ama yüklenen önem, o millet için değerine bakılınca ne de önemlidir aslında. Peki bu önemli kelimelerden biri olan çilingir sofrasına ya da bildiğimiz o lezzetli sofralara; Neden Çilingir Sofrası Deriz?
Baştan söyleyeyim; ilk açıklama genel geçer bir kural ama ikinci açıklama da bence hiç yabana atılacak türden değil. Bir de İran, Hindistan gibi ülkeleri gezip; bir çok ortak kelimeler ve değerleri görünce diyorsunuz ki neden olmasın..

Kilitli kapıları açan çilingir

Çilingirler kilitli kapıları açarlar ve çilingir sofralarını da böyle niteleyip kabul gören bir açıklama ile başlayalım.
Hemen hepimizin bildiğinden başlıyoruz; dili çözer ve buna da çilingir sofrası denir. Hani alkolün etkisiyle anlatılanlar, ayık kafayla söylenmeyip iki tek atınca söylenenler gibi.
Aslına mantığa uygun, bu ritüelin de bir parçası olduğu düşünülünce kabul gören bir açıklama. Demez miyiz; seni bir çilingir sofrası çözer ya da çilingir sofrası bizi paklar diye..

Farsçadan dilimize

Az çok araştıranlar bilirler; çok sayıda Farsça kelime günümüzde kullanılıyor. Çeyrek(char ve yek yani bir ile dört), hafta(haft yani yedi), şeftali(şeft; tatlı, alü; erik) gibi kelimelerin özü Farsça’dan gelme ve günümüzde de sıkça kullanılanlar.
Çilingir sözcüğünün de Farsça kökenli olduğu söyleniyor. Onun da şöyle bir açıklaması var;
Aslında bu kelimenin “çilingir” değil, “şilânger” olduğu. Tıpkı diğer kelimeler gibi söylem değişikliğine uğrayıp çilingire dönüştüğü anlatılıyor.

Şilânger ya da söylediğimiz şekilde çilingir kelime anlamı olarak; “şölen donatan, şölen yapan” anlamında kullanılıyor. Kelimeyi açarsak Farsçada şilân; “şölen”, gar ya da ger de “yapan” anlamında.
Buna en önemli örneklerden biri de; ger ekiyle isim haline getirilen sözcükler. Mesela Kimyager yani kimya yapan anlamında.
Özetle; “Neden Çilingir Sofrası Deriz?” sorusunun bir diğer açıklaması da bu. İlk anlama göre biraz zıt ama burada da anlamı şu; şölen masası kuralım ya da şölen yapalım.
Bu kadar bilgi yeter. Afiyet olsun 🙂

gezmelerdeyim

Recommended Posts

A Personal Culinary Expedition: Navigating the Rich Tapestry of Indian Restaurants in Eindhoven

Şubat 18, 2024

Culinaire Verkenning: Beste Sushi Restaurants in Eindhoven

Aralık 30, 2023

The Most Delicious Sushi Restaurants in Eindhoven

Aralık 30, 2023